اثر فناوری های نوین زراعی بر ویژگی های رشد، عملکرد، اجزای عملکرد گل و بنه زعفران(crocus sativus l.)

بمنظور بررسی تأثیر فناوری های نوین زراعی بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی زعفران (crocus sativus l.) شش آزمایش مکمل طی سال های زراعی 91-1388 انجام شد. آزمایش اول، بررسی اثر نوع بستر، وزن و زمان خارج کردن بنه از خاک جهت کاشت تحت شرایط کنترل شده که به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفیدر سه تکرارانجام شد. تیمارها شامل وزن بنه در دو سطح (10-8 و10 گرم به بالا)، دو بستر کاشت (پشم سنگ و پیت ماس) و شش زمان خارج کردن بنه (نیمه دوم خرداد، نیمه اول و دوم تیر، نیمه اول و دوم مرداد و نیمه اول شهریور) بود. بیشترین عملکرد گل تر و کلاله خشک از اثر متقابل بستر کاشت پیت ماس با بنه های 10 گرم به بالا و زمان خارج کردن بنه از خاک در نیمه دوم خرداد ماه به ترتیب به میزان 4385کیلوگرم گل تر، 8/52کیلوگرم کلاله خشک در هکتار بدست آمد. محصول حاصله از نظر کیفی (عطر، رنگ و طعم) با استاندارد ملی ایران مطابقت و با درجه بندی ممتاز بود. در آزمایش دوم، بررسی اثر مدت زمان نگهداری بنه در دمای القایی (25درجه سانتیگراد حرارت و 80 در صد رطوبت نسبی) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارها شامل شش زمان نگهداری بنه در دمای القایی (55، 75، 80، 85، 90 و 125روز)بود، که با نگهداری بنه به مدت 85 تا 90 روز بیشترین عملکرد کلاله خشک به ترتیب 96/4 و 68/4 گرم در متر مربع حاصل شد. در آزمایش سوم، بررسی اثر تراکم بالا و وزن بنه بر عملکرد و اجزاء عملکرد زعفران در تونل پلاستیکی با تیمار تراکم بنه در 4 سطح (50، 100، 150 و 300 بنه در متر مربع) و تیمار وزن بنه در سه سطح (8-6، 10-8 و بیش از 10 گرم) به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. بیشترین عملکرد زعفران (4/10 کیلوگرم کلاله خشک در هکتار) و بنه های دختری (99/21 تن در هکتار) از تراکم 150 بنه در متر مربع و وزن بنه 10 گرم به بالا بدست آمد. در آزمایش چهارم، اثر تراکم و نوع بستر شامل سه تراکم بنه 50، 100و 150 بنه در متر مربع و پنج بستر کاشت، کمپوست زباله شهری، کودگاوی پوسیده، ضایعات کمپوست بستر قارچ، خاکپوش کلش گندم و شاهد که به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی بررسی شد. در این آزمایش حداکثر کلاله خشک استحصالی از تراکم 150 بنه در متر مربع و بستر کشت خاکپوش کلش گندم حاصل شد، همچنین بیشترین عملکرد بنه از تراکم 150 بنه در متر مربع و تیمار بستر کود گاوی (37/22 تن عملکرد بنه با 59% بنه ها با وزن بیش از 8 گرم) بدست آمد. آزمایش پنجم، اثر تغذیه برگی طی دو سال زراعی بررسی شد. تیمارها شامل کود زیستی بیوآمینو پالیس آمینول فورته، کود شیمیایی دلفاردو شاهد بود،که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد، بیشترین عملکرد کلاله و بنه زعفران در سال دوم از تیمار های کودی بیوآمینوپالیس و دلفارد به ترتیب 2/7 و 8/7 کیلوگرم کلاله خشک و 2/14 و 1/12 تن بنه در هکتار بدست آمد. در آزمایش ششم، اثر سن مزارع و منطقه بر عملکرد و فراوانی وزن بنه ها در قالب طرح آماری آشیانه¬ای کامل با سه تکرار در مزرعه با سنین 1 تا 8 سال و در سه منطقه ( زاوه، تربت حیدریه و بشرویه) بررسی و نشان داد، که میانگین عملکرد بنه 87/4 تا 09/16 تن در هکتار در مزارع یکساله تا هشت ساله متغیر بود. بیشترین درصد بنه های 8 گرم به بالا 05/59 %) در مزارع سه ساله حاصل شد.